Định chế nước ngoài tăng điểm Thủ tướng Việt Nam

                Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng, ảnh minh họa chụp hôm 2/7/2015 tại Hà Nội.

Được hưởng nhiều ưu đãi

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng được các định chế nước ngoài, vốn là các chủ nợ của Việt Nam, cũng như các nhà đầu tư nước ngoài cho hưởng nhiều ưu đãi, giúp ghi điểm về tình hình kinh tế trước kỳ Đại hội Đảng lần thứ 12.

GSTS Vũ Văn Hóa, Phó hiệu trưởng Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội nhận định:

“Thực tế mà nói thì trong thời gian vừa qua việc xử lý vấn đề mất giá  tiền tệ, thúc đẩy cổ phần hóa doanh nghiệp và tạo sự điều kiện cho sự hợp tác của nước ngoài vào để phát triển doanh nghiệp trong thị trường Việt Nam, tôi cho là đạt được mong muốn của nền kinh tế là phát triển. Và tốc độ tăng trưởng GDP của quý này thì rõ ràng là nó đã phát triển tương đối khá chạm ngưỡng 6,5%. Tôi cho là những việc này đã ghi điểm cho nền kinh tế Việt Nam, cũng như sự thúc đẩy kinh tế với vai trò của Thủ tướng Chính phủ.”

Thực tế mà nói thì trong thời gian vừa qua việc xử lý vấn đề mất giá tiền tệ, thúc đẩy cổ phần hóa doanh nghiệp và tạo sự điều kiện cho sự hợp tác của nước ngoài vào để phát triển doanh nghiệp trong thị trường Việt Nam, tôi cho là đạt được mong muốn của nền kinh tế là phát triển. 
-GS Vũ Văn Hóa

Báo chí Việt Nam mấy ngày qua đồng loạt đưa tin Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) nâng mức dự báo tăng trưởng kinh tế năm 2015 của Việt Nam lên 6,5%, khá cao so với dự báo 6,1% trước đó. Ngoài ra ADB còn dự đoán mức tăng GDP 6,6% cho nền kinh tế Việt Nam cho năm 2016. Những dự đoán của ADB cao hơn Ngân hàng Thế giới, dù WB cũng điều chỉnh nâng tăng trưởng GDP của Việt Nam lên 6% cho năm 2015; 6,2% năm 2016 và đến 2017 thì đạt 6,7%. Điểm chung là cả hai định chế vừa nêu đều hạ giảm hoặc giữ nguyên dự đoán mức tăng trưởng GDP của các nước Đông Nam Á còn lại.

Ngoài ra, theo tin ghi nhận Việt Nam đã tăng 12 bậc về năng lực cạnh tranh toàn cầu, theo công bố sáng ngày 30/9/2015 của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF). Theo VnExpress, Việt Nam là quốc gia có mức tăng bậc mạnh nhất trong khu vực và nay xếp thứ 56 trên 140 quốc gia được WEF khảo sát. Ông Bùi Quang Vinh Bộ trưởng Kế hoạch Đầu tư được trích lời nói nguyên văn, đó là kết quả của việc Việt Nam chấp nhận cuộc chơi toàn cầu.

Đáp câu hỏi, phải chăng Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đang có thêm thuận lợi trước kỳ Đại hội Đảng XII sắp tới, do được các tổ chức nước ngoài ghi điểm. TS Phạm Chí Dũng, Chủ tịch Hội nhà báo độc lập, một tổ chức xã hội dân sự không phụ thuộc chính quyền nhận định:

“Tôi nghĩ là trước bất kỳ Đại hội nào thì cũng có những sự vận động, vận động chính thức và vận động hành lang. Một trong những vận động hành lang đã xuất hiện ở những điểm rất đặc biệt, đó là Ngân hàng Thế giới, Ngân hàng Phát triển Châu Á và cả Qũi Tiền tệ Quốc tế nữa. Nhưng Ngân hàng Thế giới, Ngân hàng Phát triển Á châu chính là hai chủ nợ lớn nhất của Việt Nam. Trong suốt 20 năm qua hai định chế này tài trợ rất nhiều dự án cho Việt Nam… Đương nhiên Chính phủ Việt Nam và trong đó ông Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng được ghi điểm. Việc đánh giá chỉ số kinh tế càng tô hồng bao nhiêu, thì vị thế của họ trên con đường tiến tới Đại hội XII càng vững chắc bấy nhiêu.”

Diễn đàn Đầu tư toàn cầu tại Việt Nam, diễn ra
 sáng 30/9/2015 tại Hà Nội. Courtesy photo.

Sự kiện gọi là ghi điểm cho chính phủ được báo chí nhà nước trình bày nhiều nội dung khác nhau đối với Diễn đàn Đầu tư toàn cầu tại Việt Nam, diễn ra sáng 30/9/2015 tại Hà Nội. Trước 700 nhà đầu tư đến từ 32 quốc gia và vùng lãnh thổ, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng có vẻ như được tham mưu tốt, đã có bài phát biểu được mô tả là khéo léo và gây ấn tượng. Tự đề cao thành tích, Việt Nam là trong số ít quốc gia liên tục duy trì tăng trưởng kinh tế dương. Qui mô nền kinh tế không ngừng tăng lên, an sinh xã hội không ngừng được cải thiện. Nền kinh tế Việt Nam bước vào quỹ đạo tăng trưởng mới với kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát thấp. Tuy nhiên ông Nguyễn Tấn Dũng nhìn nhận, môi trường kinh doanh của Việt Nam vẫn còn cần phải cải thiện với nhiều biện pháp cụ thể, để vượt qua thách thức và những hạn chế của chính mình, hướng tới mục tiêu phát triển nhanh và bền vững.

Báo mạng VnEconomy dùng lời Thủ tướng để dẫn nhập bài tường thuật. Chúng tôi xin trích nguyên văn lời ông Nguyễn Tấn Dũng: “Việt Nam luôn hoan nghênh các doanh nghiệp nước ngoài đến đầu tư lâu dài. Việt Nam luôn coi thành công của các bạn là thành công của chính chúng tôi. Chúng tôi mong muốn đối thoại cởi mở để chúng ta cùng thành công.”

Bốn biện pháp thu hút đầu tư nước ngoài

Theo Tuổi Trẻ Online, người đứng đầu Chính phủ Việt Nam mời gọi và nêu bốn biện pháp chính để thu hút đầu tư nước ngoài vào Việt Nam. Các biện pháp này bao gồm, nỗ lực hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường, tập trung cải thiện khuôn khổ pháp luật và khuôn khổ hành chính, nâng cao năng lực, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; xây dựng kết cấu hạ tầng đồng bộ; tiếp tục thay đổi bổ sung chính sách, sản phẩm dịch vụ phù hợp đối với thị trường tài chính; đẩy mạnh cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước.

Một trong những điểm quan trọng được báo chí nhấn mạnh, ông Nguyễn Tấn Dũng mời gọi khuyến khích các công ty tập đoàn  nước ngoài có kinh nghiệm, tiềm lực tài chính, có công nghệ tham gia quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, mua bán sáp nhập doanh nghiệp nhà nước Việt Nam. Theo lời ông, trong thời gian tới, sẽ ngày càng có nhiều doanh nghiệp nhà nước sau cổ phần hóa được niêm yết trên thị trường chứng khoán, đây chính là cơ hội tốt cho các đối tác nước ngoài.

Dù là đầu tư nước ngoài có tăng lên nhưng nếu Việt nam không có cải cách thể chế kinh tế khơi dậy sức cạnh tranh của doanh nghiệp, thì lúc đó Việt Nam sẽ cũng chỉ đóng vai trò là thị trường cung cấp lao động mà thôi, chứ không thể có chuyện được hưởng lợi về các chuyện khác đặc biệt là vấn đề công nghệ cao. 
-TS Phạm Chí Dũng

Mặc dù chương trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước bị coi là chậm và không thành công mấy, nhưng Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng vẫn tự hào là trong thời gian 20 năm qua đã cổ phần hóa 90% khối lượng 12.000 doanh nghiệp nhà nước.

Ngoài ra người đứng đầu chính phủ Việt Nam cũng đề cao làn sóng FDI đang trở lại Việt Nam, trong 9 tháng của năm 2015 đã có các dự án FDI với vốn đăng ký mới hơn 17 tỷ USD, tăng 53% so với cùng kỳ năm 2014, trong đó số vốn giải ngân gần 10 tỷ USD. Liên quan đến sự kiện vừa nêu, VnExpress đặt tựa bài rất kêu, Việt Nam lại đứng trước cơ hội trở thành ngôi sao FDI.

Nhận định về sự kiện làn sóng FDI mới dự báo đổ vào Việt Nam thực tế mang ý nghĩa gì. TS kinh tế Phạm Chí Dũng từ Saigon phát biểu:

“Khi tính lượng đầu tư nước ngoài vào Việt nam thì không chỉ tính vốn đăng ký hay thực hiện mà cần tính theo tiêu chí cơ cấu quốc gia. Trong thời gian hai năm vừa rồi có làn sóng đầu tư dịch chuyển từ Trung Quốc vào Việt Nam mà nghe nói chủ yếu là các doanh nghiệp Trung Quốc, họ dịch chuyển vốn đầu tư vào Việt Nam để đón trước thành công của TPP. Khi nào TPP chính thức được mở ra thì họ sẽ có thị trường Việt Nam để xuất. Có thể mức tăng đầu tư nước ngoài trong đó chiếm phần khá nhiều là doanh nghiệp Trung Quốc. Nếu vậy nó sẽ có lợi cho doanh nghiệp Trung Quốc.

Dù là đầu tư nước ngoài có tăng lên nhưng nếu Việt nam không có cải cách thể chế kinh tế khơi dậy sức cạnh tranh của doanh nghiệp, thì lúc đó Việt Nam sẽ cũng chỉ đóng vai trò là thị trường cung cấp lao động mà thôi, chứ không thể có chuyện được hưởng lợi về các chuyện khác đặc biệt là vấn đề công nghệ cao.”

Trong khuôn khổ Diễn đàn Đầu tư toàn cầu tại Việt Nam cũng có những ý kiến e ngại khuyến khích mời gọi ưu đãi đầu tư nước ngoài quá nhiều, thì cũng gây tác dụng ngược là làm giảm khả năng phát triển của doanh nghiệp Việt Nam, thậm chí họ bị thua trên sân nhà vì không đủ năng lực cạnh tranh. Giáo sư Vũ Văn Hóa, Phó hiệu trưởng Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội nhận định:

“Những ý kiến ấy cũng có một phần… chứ không phải tất cả. Nếu anh chấp nhận nguồn vốn ấy (FDI) quá nhiều thì rõ ràng vai trò của các doanh nghiệp trong nước sẽ giảm đi, điều đó là đúng. Nhưng tôi cho rằng chính phủ có cách để điều tiết vốn này, tức là không cho nó ồ ạt. Cách của chính phủ hiện nay là cố gắng đưa vào những doanh nghiệp có nhu cầu phát triển, đặc biệt là công nghiệp phụ trợ. Đó là điều chính phủ đã nhìn nhận trước và cũng để làm thế nào đồng bộ phát triển nền kinh tế.”

Bức tranh kinh tế vươt qua khủng hoảng và trở thành điểm sáng thu hút đầu tư được Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Chính phủ của ông cố gắng thể hiện ở Diễn đàn Đầu tư toàn cầu tại Việt Nam. Trong tuần lể này truyền thông báo chí nhà nước còn quảng bá nhiều đánh giá tích cực về các chỉ số vĩ mô đẹp của nền kinh tế.

Theo giới chuyên gia, các chỉ số vĩ mô của nền kinh tế được trình bày đẹp mắt chưa phải là kết quả của cải cách thể chế. Bởi vài tháng trước đây hầu hết các chuyên gia tham gia các cuộc hội thảo kinh tế đều đã kêu gọi đổi mới lần thứ hai, vì nền kinh tế đã hết động lực để phát triển. Nhưng dẫu sao, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng đã tạo ra được những bước đi thuận lợi trước Đại hội Đảng XII và phải chăng các định chế quốc tế đã vô tình can dự.

Nam Nguyên

(RFA)