02/10/1966: Liên Xô thừa nhận có chuyên gia quân sự ở Việt Nam

Ảnh: Bộ đội Bắc Việt chuẩn bị một quả tên lửa SAM-2 để đối phó với máy bay Mỹ năm 1972. Nguồn: Wikimedia Commons.

Vào ngày này năm 1966, tờ Krasnaya Zuezda (Sao Đỏ), cơ quan ngôn luận của Bộ Quốc phòng Liên Xô, báo cáo rằng các chuyên gia quân sự Liên Xô đã bị tấn công trong các cuộc không kích của Mỹ vào hệ thống tên lửa của miền Bắc Việt Nam trong khi họ đang đào tạo quân đội Bắc Việt sử dụng tên lửa đất đối không do Liên Xô sản xuất.

Sự kiện này là đặc biệt quan trọng do đây là lần đầu tiên Liên Xô công khai thừa nhận đang giúp đào tạo bộ đội tên lửa Bắc Việt và giám sát họ trong tác chiến. Chính quyền Mỹ từ lâu cho rằng Liên Xô và Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa đã cung cấp viện trợ quân sự – trong đó có tư vấn đào tạo, vũ khí, và thiết bị – giúp miền Bắc Việt Nam duy trì cuộc chiến. Cho đến thời điểm đó, cả Liên Xô và Trung Quốc đều phủ nhận việc họ có chuyên gia quân sự ở miền Bắc Việt Nam.

Bộ đội Bắc Việt đã bắn hơn 10.000 quả tên lửa đất đối không SAM SA-2 vào máy bay Mỹ trong giai đoạn từ 1965 tới 1972, và tất cả đều là viện trợ của Liên Xô. Liên Xô cũng viện trợ nhiều xe tăng hạng trung T-54, pháo 130 ly, và các trang thiết bị và vũ khí tinh vi khác mà Bắc Việt sử dụng để phát động các chiến dịch phản công năm 1972 và 1975 của họ. Khoảng thời gian duy nhất mà nguồn viện trợ vũ khí và trang thiết bị ổn định từ Liên Xô bị gián đoạn đáng kể là trong năm 1972, khi Tổng thống Richard Nixon ra lệnh đẩy mạnh các cuộc không kích nhằm vào Hà Nội và cảng Hải Phòng, nơi tiếp nhận hầu hết các loại vũ khí và trang thiết bị hạng nặng của Việt Nam.

Nguồn: “Soviets report that Russian military personnel have come under fire,” History.com (truy cập ngày 01/10/2015).

Biên dịch & Hiệu đính: Nguyễn Huy Hoàng

(Nghiên Cứu Quốc Tế)